Głosując w majowych wyborach do Szkockiego Parlamentu, Maciej Dokurno będzie liczył na wygraną Szkockiej Partii Narodowej (Scottish National Party), która po zdobyciu większości w parlamencie, będzie dążyła do szkockiej niepodległości.
When Maciej Dokurno casts his vote in the Scottish Parliament elections in May, he will be hoping that the Scottish National Party gain an overall majority and that this will lead to independence for Scotland.
Maciej nie rozumie, dlaczego Polacy mieszkający w Szkocji nie idą w jego ślady. Jak mówi: – naród Polski zna przecież wartość niepodległości.
Pochodzący z demokratycznej Polski Maciej pamięta trudną walkę w celu wyrwania się z sowieckich szponów. W liceum był aktywnym członkiem Komitetu Obywatelskiego Lecha Wałęsy. W ostatniej klasie podstawówki pomagał rozklejać plakaty kampanii pierwszych, częściowo demokratycznych wyborów.
Na niektórych budynkach w Toruniu wciąż są ślady po tych moich plakatach – śmieje się Maciej.
Jego rodzice byli zaangażowani politycznie – walcząc z komunistycznym rządem drukowali ulotki i ukrywali je w domu. Maciej ma aktywizm polityczny we krwi.
Zdarzyło się, że moja siostra, podczas egzaminu w szkole wyjęła tablice logarytmiczne, z których wysypały się ulotki. Było niebezpiecznie, mogliśmy się znaleźć w nie lada tarapatach. – wspomina Maciej.
Teraz, kiedy mieszka w Fife, z żoną Kasią i synem Kaiem, wspiera SNP, co jest o wiele bezpieczniejszym zajęciem. Maciej pracuje dla władz lokalnych i mocno wierzy, że Szkocja może zyskać niezawisłość. Jednak jego poglądy często nie znajdują zrozumienia wśród znajomych, którzy nie mogą pojąć, jak Maciej może wspierać Partię Narodową.
Kiedy moi znajomi słyszą “Partia Narodowa” – mówi – wydaje im się, że to znaczy partia prawicowa czy rasistowska.
Przed referendum w 2014 często słyszałem, że niepodległość Szkocji doprowadziłaby do rozłamu UK i osłabienia Unii Europejskiej. W tamtym czasie udzieliłem kilku wywiadów dla polskich mediów i musiałem wyjaśniać, że SNP nie jest partią nacjonalistyczną w tym znaczeniu. Szkocki rząd pokazał, że potrafi przewodzić w kraju, podziwiam jego stanowisko w sprawie imigracji i to, że wciąż podkreśla, ile dobrego z niej wynika. Inne partie w Europie nie mają takiej odwagi. To jest dla mnie ważne, bo wciąż pamiętam jak Premier Gordon Brown (Partia Pracy) mówił o brytyjskiej pracy dla brytyjskich pracowników. Żadna inna partia w Europie nie jest tak otwarta na imigrantów. Myślę, że wielu Polaków nie ma pojęcia o szkockiej polityce i oceniają partie według nazwy. Słyszą “Partia Narodowa” i zakładają najgorsze. To stanowi problem dla SNP.
Społeczność około 100.000 Polaków w Szkocji mogłaby być dużym wsparciem dla partii. Maciej dodaje, że ostatnie wybory w Polsce pokazały, jak rodacy potrafią się zmobilizować. Jako obserwator wyborów w Konsulacie RP w Edynburgu zauważył, że oddano dziesięciokrotnie więcej głosów, niż w poprzednich wyborach.
Od kiedy przyjechał do Szkocji w 2004, Maciej Dokurno działa aktywnie w społeczności polskiej. Colm Wilson współtworzy z nim Polskie Stowarzyszenie w Fife (Fife Polish Association) znane pod nazwą „Most”. Na początku było wyłącznie dla Polaków – mówi – ale okazało się, że wielu przyjezdnych z całego świata potrzebuje pomocy i wsparcia. Zmieniliśmy więc nazwę na „Forum Migrantów w Fife”.
Maciej i Colm stali za utworzeniem w Szkockim Parlamencie Międzypartyjnej Grupy dla Polski, gdzie posłowie i wolontariusze regularnie spotykają się i rozmawiają o sprawach, które mają wpływ na środowisko Polaków w Szkocji.
Czy po tylu latach w Szkocji, Maciej stara się o obywatelstwo brytyjskie?
Nic podobnego – mówi. – Czekam na dzień, kiedy będę mógł uzyskać szkocki paszport.
And he can’t understand why more of his fellow Poles living in Scotland might not be doing likewise. Polish people know the value of independence, he says.
As a child of democratic Poland, Maciej remembers how hard the fight was to free the country of his birth from Soviet control. In high school, he was an active member of Lech Wałęsa’s Citizens’ Committee and during his last year in primary school, Maciej helped paste campaign posters on the streets as Poland’s first partially democratic election approached.
All these years later he laughs as he recalls: “You can still see marks on the walls of some of the buildings in Toruń where we put them.”
Political activism came naturally to Maciej, growing up with parents who were part of the underground movement against Poland’s Communist government of the day. They used to print illegal flyers and hide them in the house all over the place.
“Once, when my sister was in school sitting an exam, she took out her book of logarithm tables and these flyers came spilling out all over the floor. It could have been very dangerous; we could have been in a lot of trouble for that.”
These days, living in Fife with his wife Kasia and their son Kai, supporting the SNP is a safer activity for Maciej, who works with a Scottish local authority. He says he strongly believes that Scotland can become a self-governing country – but this decision has put him at odds with some of his friends, who can’t understand why he would vote for a national party.
“They hear the word ‘national’ and think it must be a right-wing, racist party.”
In the run-up to the independence referendum in 2014, they would say to me that if Scotland broke up the UK that would weaken the European Union.
“Around that time, I was interviewed a couple of times by Polish media and I would have to explain to them that the SNP was not like other national parties.
“The Scottish Government has shown very strong leadership and I admire their stance on immigration and stressing how beneficial migration is when other parties in Europe would not be brave enough to say it. This is important to me. I remember Gordon Brown when he was Labour Prime Minister talking about British jobs for British workers.
“I cannot think of any party in Europe as open and welcoming to immigrants as the SNP. I think a lot of Polish people have no idea of Scottish politics and might judge the political parties by their name and believe that a national party would be right-wing and racist. This could be a bit of a problem for the SNP.”
With around 100,000 Poles in Scotland, the Polish community could be a very useful source of support, says Maciej, who adds that if the recent Polish general election is anything to go by, Scottish Poles are becoming more politically active. Maciej was part of the team responsible for overseeing the Scottish end of that election and says that there were about 10 times as many votes as normal lodged at the Polish Consulate in Edinburgh.
Since he arrived in Scotland in 2004, Maciej has been active in the community on behalf of the Polish people. With his friend Colm Wilson, he founded Fife Polish Association, also known as Most, the Polish word for bridge. “It was purely for Poles at the start,” he says, “but we saw that there were many people needing support so we opened it up to people from all over the world and changed its name to the Fife Migrants’ Forum.”
Maciej and Colm were also behind the launch of the Scottish Parliament’s Cross-Party Group for Poland, where MSPs community leaders and volunteers meet regularly at Holyrood to discuss issues affecting the Polish community.
So, after all these years in Scotland, has Maciej applied for British citizenship? “No, I have not,” he says. “I am waiting until I can get my Scottish passport.”